De leugens die we onszelf vertellen

Ik ben zeg maar een Coca Cola mens. Als ik een cola bestel verwacht ik een Coca Cola, krijg ik een Pepsi voor mijn neus geschoven dan trek ik mijn lip op, krommen mijn wenkbrauwen en komt er een “Ahh bah, Pepsi” uit mijn mond alsof iemand me zojuist intens beledigd heeft. Restaurants waar ze Pepsi schenken daar eet ik liever niet, want dan is naar mijn mening alles wat ze in dat restaurant serveren al kut. Ik weet het; niet mijn meest aantrekkelijke eigenschap.

Identiteitsgeil

Maar al krijg nu een merkloos glas cola voor mijn neus geschoven en er wordt mij ná het hele glas smaakvol leeg te hebben gedronken pas vertelt dat het Pepsi was, dan ontstaat er even kortsluiting in mijn brein. Ik heb mezelf namelijk al die jaren verteld dat ik Pepsi drie keer niets vind en dat ik een ‘echte’ Coca Cola drinker ben. Net als dat ik alleen Marlboro rook, het bestaan van Apple producten negeer, zweer bij Sony en HTC en alleen Japanse auto’s wil rijden. Het is een stukje van mijn zogenaamde externe #identiteit, hoe stom en onbenullig het af en toe ook kan lijken.Maar als ik dan zojuist een glas Pepsi gedronken heb zonder te klagen, of zonder überhaupt te merken dat het Pepsi was, heb ik dus eigenlijk al die jaren tegen mezelf gelogen.

Al deze slappe excuses zorgen ervoor dat ik mezelf toesta te geloven wat ik mezelf al die jaren heb aangepraat; Pepsi is kut en Coca Cola niet.

Cognitieve dissonantie

Poef! Daar ontstaat de kortsluiting. In de psychologie noemen ze die kortsluiting ‘cognitieve dissonantie’. Als resultaat van deze kortsluiting schieten er talloze slappe excuses vanuit mijn hoofd, zo rechtstreeks uit mijn mond. Want ja, die Pepsi kwam natuurlijk uit de fles en daar is de meeste smaak al door verloren gegaan. Daarbij had ik net een sigaretje gerookt voordat ik begon te drinken en ook dat heeft natuurlijk invloed op mijn smaakpalet. En die duiven dan, die samen zo schattig over het terras aan het koekerekoeren waren, die leidden natuurlijk ook weer enorm af van mogelijke smaaksensaties in mijn mond. Dus eigenlijk, eigenlijk is het helemaal niet zo gek dat ik die Pepsi dronk. Ik proefde gewoon helemaal niets en ben dus nog steeds een fervent Coca Cola drinker.

Een leven vol leugens

Al deze excuses zorgen ervoor dat ik mezelf toesta te geloven wat ik mezelf al die jaren heb aangepraat; Pepsi is stom en Coca Cola niet. Zodra we namelijk iets over onszelf, onze geliefden of onze omgeving te weten komen waar we eigenlijk altijd anders over dachten, ontstaat er weerstand. De wrijving tussen wat we dachten, en de waarheid waar we zojuist mee geconfronteerd zijn, kriebelt een beetje. En dat kriebelen, dat vinden we niet zo fijn. Als we iets niet zo fijn vinden, proberen we er meestal gewoon onderuit te komen. Wat in dit geval precies is wat we doen.

Misschien leert ome Karel dan eindelijk eens zijn poten thuis te houden.

Want zo zien we het

Er zijn namelijk best nogal wat zaken die zó diep geworteld zitten, dat ze eigenlijk niet zo gemakkelijk loskomen. Onze normen en waarden, onze geloofsovertuigingen of onze opvattingen over hoe we de wereld zien, dragen allemaal een stukje bij aan wat wij zien als onze identiteit. Nu is het niet zo erg dat we wat tegen onszelf liegen wanneer het gaat om de kleine dingetjes in het leven. Het wel of niet drinken van Pepsi bijvoorbeeld, eigenlijk maakt dat ook helemaal niet zoveel uit.

De losse handjes van Ome Karel

Maar het maakt wel degelijk wat uit voor het meisje dat al huilend aan haar vriendje vraagt of hij alsjeblieft kan stoppen met slaan. Zeker als haar vriendje ervan overtuigd is dat hij een toffe kerel is en geen gewelddadig bot in zijn lijf heeft. Zijn schuld kan het hierdoor natuurlijk niet zijn, dus lag het aan haar. Ze vroeg erom. Of de jongen die zichzelf wijsmaakt dat ome Karel gewoon extra lief voor hem was toen hij nog een klein mannetje was. Hij heeft namelijk tijdens zijn kinderjaren wel altijd geroepen dat ome Karel zijn lievelingsoom was. Waarschijnlijk vertelt ome Karel zichzelf hetzelfde. Misschien is het beter om zo af en toe toch maar gewoon eerlijk toe te geven dat we ook wel eens Pepsi drinken. Misschien leert ome Karel dan zijn poten thuis te houden.

#psychologie #cognitievedissonantie #cocacola #pepsi #merken #brandawareness